Na co dzień jestem terapeutą dzieci i młodzieży, osób, które mają wady wzroku i słuchu, dysleksję czy autyzm. Choć teraz często nie mogę mieć kontaktu z moimi podopiecznymi (zajęcia on- line z wymagającymi przedszkolakami są nie do przeskoczenia) często zarówno im, jak i ich rodzicom podsyłam propozycje dań, przysmaków, które mogą robić w domach. Wierzę w nieodzowność codziennych czynności w kompensowaniu i doskonaleniu tego, co wymaga pracy. Zabawa smakiem i zapachem oraz fakturą jest dla mnie częścią artererapii, to znaczy ekspresyjnym wsparciem w rozwoju poprzez sztukę. Czy kompozycje tworzone na talerzu nie są wyzwalające i twórcze? Dla mnie na pewno!
Tworzenie talerza sztuką?
W czym może pomóc przygotowywanie posiłków i dlaczego nazywa się sztuką? Po pierwsze pracują nasze ręce, dzieci, z wadami wrodzonymi czy bez nich rękami naszych dzieci zawładnęły komórki i tablety. Aby dziecko mogło zacząć czytać i pisać, należy rozwijać motorykę małą. Czyli lepić (pierogi, masę solną), kulać (kluski, plastelinę, kulki z bibuły), nawijać (koraliki, guziki).
Co więcej czynności, które wykonujemy dwoma rękami na raz uruchamiają obie półkule mózgowe, sprawia to, że trenujemy nasze umysły, rozgrzewamy wszystkie zwoje do pracy. Jest to szczególnie przydatne, kiedy dzieci mają kłopot ze skrzyżowaną lateralizacja. Nieodzowne są więc czynności jak robienie na drutach, prace plastyczne: wydzieranki z papieru, granie na pianinie, klawiszach, flecie, dzwonkach, rysowanie dwoma rękami na raz. Nie jest to łatwe, ale jeśli pokażemy dzieciom, ile przynoszą zabawy te czynności, na pewno będą chciały nas naśladować.
Po drugie, jeśli zaprosimy dziecko do wspólnej zabawy w kuchni, poczuje się potrzebne, będziemy w ten sposób budować jego poczucie własnej wartości. Dziecko dostanie od nas sygnał „jestem ważny, potrzebny, doceniony”. Natomiast więź jaka tworzy się przy wspólnym podejmowaniu działań jest nieocenioną i pozostaje w pamięci dziecka na zawsze. GWARANTUJĘ! Kolejnym plusem jest usamodzielnienie się dziecka, jeśli zacznie w miarę wcześnie radzić sobie z codziennością, ona nigdy go nie zaskoczy, ani nie przytłoczy. Łatwiej będzie mu wejść w dorosłe życie. Łatwiej będzie mu znaleźć plan na siebie. Zobaczyć swoje zainteresowania i mocne strony. Już wie, co lubi robić, a nie ma nic wspanialszego, niż inspirowanie się najbardziej kochanymi przez nas osobami- naszymi mentorami, naszymi rodzicami!
Arteterapia
Dzieciom, z którymi pracuję, często towarzyszą zaburzeniami mowy, mającym problemy z komunikacją, arteterapia daje możliwość wyrażania swoich emocji. Stwarza sytuacje, w trakcie których mogą wypowiedzieć się za pomocą różnorodnych środków artystycznych. Pozwala na pobudzanie wszechstronnego rozwoju oraz na lepsze poznawanie siebie i podnoszenie poziomu samoakceptacji poprzez doświadczanie swoich możliwości i sprawczości. Arteterapia pomaga również rozładowywać negatywne napięcia i agresję.
Co więcej, dziecko widząc, jak bardzo je wspierasz i angażujesz w wasze wspólne życie, będzie budowało swoją hierarchię wartości. Będzie Ci wdzięczne i samo będzie dawało z siebie jak najwięcej.
Dobrem, które otrzyma będzie chciało się dzielić z innymi. Dzięki temu dasz mu pozytywne wzorce zachowania. Dzieci, które są wyręczane lub zbywane nie czują się wartościowe. Czują się niepotrzebne, tłamszone i obierają taki punkt widzenia. To sprawia, że umiera w nich optymizm i pogoda ducha. W końcu naturalna potrzeba rozwijania się nie jest przez nie zaspakajana.
Po trzecie to wszystko o czym piszę, to nic innego, jak wspieranie jego rozwoju, a w konsekwencji patrzenie jak pięknie rośnie, dojrzewa, patrzenie na to jak Ty, Rodzicu świetnie się spisałeś. Jak pięknie ukształtowałeś swoje dziecko i jak bardzo możesz być z siebie dumny.
Jesteś potrzebny
Aktywność u najmłodszych twórców wynika z ich naturalnego rozwoju, potrzeby poznawania i uzewnętrzniania tego, co wiedzą i co przeżywają. Dzieci działają spontanicznie i żywiołowo.
Od dorosłych oczekują pomocy w przygotowaniu do kreacji, zainteresowania i pozostawienia im wolności tworzenia. Prowadzący zajęcia twórcze powinni więc stwarzać sytuację przejęcia się i wzruszenia, aby dzieci mogły opowiadać, wyrażać gestem i mimiką, tworzyć rodzajowe scenki, utożsamiać się z bohaterami, odkrywać, doświadczać, próbować, wyobrażać sobie – budzić się emocjonalnie.
Sztuka ma istotne znaczenie w procesie wychowania oraz uczenia się. Stanowi narzędzie ćwiczące umysł. Rozwija sprawności, które są niezbędne w poznawaniu rzeczywistości. W przypadku dzieci w młodszym wieku szkolnym należy bazować na twórczej działalności, która w tym okresie stanowi podstawową formę wyrażania samych siebie. (Brzezińska J. w Karolak W., Moje portrety. Taki jestem- taki chciałbym być, Częstochowa, Wydawnictwo WSP 2002, s. 22)
Sztuka pozwala uporządkować emocje i relacjonować swoje przeżycia, wyrażać to, na co brakuje nam słów. Nawet w nieudanym obrazku można zawrzeć różne aspekty indywidualnego doświadczenia emocjonalnego. Obserwując dziecko podczas tworzenia oraz oglądając „produkt końcowy” możemy dowiedzieć się wiele o jego potrzebach. (Makowski A. Ortopedagogika dzieci i młodzieży, Warszawa, WSiP, 1992, s. 37)
Ekspresyjne faszerowane ziemniaki z sosem tahini
(bezglutenowe, wegańskie)
Składniki:
6 ziemniaków
garść pomidorków koktajlowych
pół pęczka pietruszka
garść świeżej bazylii
4 ząbki czosnku
mały słoika cieciorki
olej z pestek winogron
zioła prowansalskie
pół łyżeczki soli, kurkumy, szczypta pieprzu i chili
Sos:
4 łyżeczki sosu tahini (u mnie biały sezam z młynka do kawy)
łyżka oleju lnianego
4 łyżki wody
sok z limonki
duży ząbek czosnku
szczypta soli, chili i pieprzu
Przygotowanie:
Ziemniaki porządnie umyć i nakłuć widelcem. Później rozłożyć na blaszce do pieczenia i piec bez niczego same 50 minut w 180 st. C. W małym naczyniu lub blaszce umieścić przeciśnięty przez praskę czosnek wraz z przyprawami i 4 łyżkami oleju, wstawić do piekarnika i piec max 10 minut. Następnie po wyciągnięciu dorzucić pokrojoną pietruszkę, pomidorki, wsypać cieciorkę, wymieszać.
Ziemniaki wyjąć, ostudzić. Przekroić na pół i wydrążyć delikatnie kule wielkości łyżki w samym środku. Odłożyć na bok. Można wykorzystać np. w zrobieniu takiego kremu lub frytek na przekąskę.
Następnie do środka włożyć pomidorowy farsz i wstawić do piekarnika na 5 minut.
W tym czasie połączyć składniki na sos prócz czosnku i zmiksować na gładko. Na koniec dorzucić czosnek. Ziemniaki już na talerzu polewać sosem. Smacznego!
